یادداشت؛ تولید دانش بنیان فرصتی بینظیر برای ایفای نقش جوانان سیستان و بلوچستان

سیستان و بلوچستان بر اساس آخرین آمارها با ۶۷ درصد جمعیت زیر ۳۰ سال جوان‌ترین و ۳ درصد جمعیت بالای ۶۵ سال کمترین سهم سالمندی را در کشور دارد که استفاده از این توان برای توسعه این منطقه ضروری است.

موقعیت جغرافیایی ویژه و مناسب سیستان و بلوچستان به لحاظ همجواری با افغانستان و پاکستان و دسترسی به آب‌های آزاد بین المللی خارج از تنگه هرمز و امکان ارتباط با کشورهای شرق آسیا، شبه قاره هند، شیخ نشین های عربی و بازارهای آفریقایی موجب شرایط ممتاز این استان برای تصدی نقش در بازرگانی ملی و ترانزیت خارجی میان اروپا و آسیای مرکزی با آب‌های شرقی و جنوبی و همچنین شاخ آفریقا شده است.

اما در کنار همه این ظرفیت‌ها وجود نیروی کار جوان و تحصیل کرده و برخورداری از مراکز دانشگاهی و آموزش عالی مهمترین ظرفیت استان سیستان و بلوچستان است که در صورت استفاده مناسب می‌تواند موتور محرکه‌ای برای این استان استراتژیک باشد.

طی سال‌های اخیر فضای علمی سیستان و بلوچستان با وجود دانشگاه‌های معتبر به خوبی توسعه پیدا کرده اما نکته حائز اهمیت اینجاست که باید از دانشگاه، فناوری و دانش فنی روییده شود و شرکت‌های دانش‌بنیان از مؤسسات آموزش عالی اعم از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها پدید آیند.

رهبر معظم انقلاب (مدضله العالی) در سخنرانی نوروزی، با تعریف معنای اقتصاد دانش‌بنیان تأکید کردند: «اقتصاد دانش‌بنیان موجب کاهش هزینه‌های تولید می‌شود؛ بهره‌وری را افزایش می‌دهد که امروز یکی از مشکلات ما کاهش بهره‌وری است؛ کیفیّت محصول را افزایش می‌دهد، بهبود میبخشد و محصولات را رقابت‌پذیر می‌کند؛ یعنی در بازارهای جهانی، ما می‌توانیم از این محصولات به عنوان محصولات رقابت‌پذیر استفاده کنیم.»

در نتیجه اگر ما بتوانیم محصولات و صنایع مرسوم استان سیستان و بلوچستان را با تکیه بر حوزه دانش‌بنیان ارتقا کیفیت و بهره‌وری بدهیم قطعاً شاهد جهش تولید و جهش اقتصادی در استان خواهیم بود.

از سوی دیگر اقتصادی که مبتنی بر دانش و فناوری باشد، پایدار، سالم و پویاست. از همین رو با وجود قشر جوان تحصیل کرده مستعد و توانمند در استان سیستان و بلوچستان ما بزرگ‌ترین سرمایه را داریم که باید به درستی از آن استفاده کنیم.

چالش فعالیت‌های کسب و کارهای سنتی با بازدهی و ضریب ارزش افزوده پایین در سیستان و بلوچستان از یک سو و فرایندهای نوظهور فناوری و تأثیرگذاری این فناوری‌ها در کسب و کارها از سوی دیگر، لزوم ایجاد فضاها و سیستم‌های متفاوت و متناسب با توسعه کسب و کارهای نوآورانه را در سیستان و بلوچستان بیش از پیش نمایان می‌کند.

نکته حائز اهمیت اینجاست که رهبر معظم انقلاب در شرایط مختلف و بارها بحث توسعه علم و فناوری را مطرح کردند و به ایجاد فضای مناسب برای رشد فناوری و فعالیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان توصیه کردند. این نگاه خاصی است که رهبر انقلاب به‌صورت مستمر در کشور دنبال می‌کنند که موجب دل‌گرمی فعالان مخصوصاً جوانان در این عرصه است. و واقعاً این موضوع خیلی ارزش است که عالی‌ترین مقام کشور به این زمینه و خصوصاً جوانان توجه خاصی دارند و همیشه حمایت می‌کنند.
در این میان پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم، جناب آقای دکتر مدرس خیابانی، استاندار محترم سیستان و بلوچستان نیز بلافاصله پس از ورود به این استان با نگاه ویژه به موضوع اقتصاد دانش بنیان، توجه خاصی به این مقوله داشت و در اولین اقدام، اتاق ارتباط با دانشگاه را در استانداری سیستان و بلوچستان شکل داد و نماینده پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان نیز تقریباً در تمامی جلسات حضور فعال و تأثیر گذاری داشت و به همه ادارت نیز دستور همکاری و تعامل ویژه با پارک علم و فناوری را داد، از سوی دیگر دستور ایجاد میز اقتصاد دانش بنیان نیز در حوزه مشاورین جوان استانداری سیستان و بلوچستان توسط وی صادر شده است.
در مجموع به نظر می‌رسد با توجه به این شرایط اگر ظرفیت‌های مغفول سیستان و بلوچستان را با فناوری‌های دانش بنیان بالفعل کنیم قطعاً شاهد جهش تولید در استان سیستان و بلوچستان خواهیم بود.

جوادقنبری مشاور استاندار سیستان و بلوچستان در امور جوانان